Sąd Polubowny ds. Domen Internetowych przy PIIT – kluczowe informacje
Rozstrzyganie sporów dotyczących domen internetowych z końcówką „.pl” należy do kompetencji Sądu Polubownego ds. Domen Internetowych działającego przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji (PIIT). Szczegółowe informacje o jego działalności znajdują się na stronie internetowej: https://piit.org.pl/sad-polubowny.
Kto zarządza rejestrem domen „.pl”?
Za prowadzenie rejestru domen z końcówką „.pl” odpowiada Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK).
Postępowanie przed Sądem Polubownym
Postępowanie przed Sądem Polubownym odbywa się na podstawie Regulaminu dostępnego online: https://piit.org.pl/wp-content/uploads/2023/08/Regulamin-Sadu-Polubownego_po-zmianach.pdf. W przypadkach nieuregulowanych w Regulaminie, stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego.
Przedmiot sporu
Zakres naruszeń rozpatrywany przez Sąd Polubowny |
|
Kto może wszcząć postępowanie?
Prawo do zainicjowania postępowania przysługuje osobom fizycznym i prawnym, których prawa zostały naruszone w wyniku rejestracji lub utrzymywania spornej domeny internetowej. Oznacza to, że każdy, kto czuje się poszkodowany takim działaniem może złożyć wniosek do Sądu w celu ochrony swoich interesów.
Przebieg postępowania
- Mediacje przed arbitrażem – jak to działa?
Zanim postępowanie arbitrażowe zostanie oficjalnie wszczęte, strony mają możliwość skorzystania z mediacji. To często szybsza i jeszcze mniej formalna droga do rozwiązania sporu.
Jak rozpocząć mediacje?
Inicjatywa przeprowadzenia mediacji przysługuje stronie wnioskującej, która wnosi opłatę wstępną i składa wniosek. Dokument ten trafia następnie do właściciela spornej domeny.
Co, jeśli właściciel domeny nie odpowie?
Jeśli właściciel domeny nie zdecyduje się przystąpić do mediacji w ciągu 7 dni od otrzymania wniosku, postępowanie mediacyjne zostaje umorzone. Brak odpowiedzi oznacza brak dalszych działań w ramach mediacji.
Efekt mediacji
Kiedy obie strony zdecydują się na mediacje i osiągną konsensus, kończy się ono zawarciem porozumienia wywołującym skutki prawne.
- Arbitraż – jak to działa?
W przypadku nie podpisania porozumienia kończącego mediacje, strony mogą skorzystać z postępowania arbitrażowego.
Jak rozpocząć postępowanie?
Co do zasady, postępowanie arbitrażowe odbywa się w formie pisemnej. Na samym początku konieczne jest wniesienie opłaty kancelaryjnej oraz opłaty od wniosku przedprocesowego. Wniosek ten pełni funkcję zapowiedzi złożenia pozwu i powinien zawierać kluczowe informacje, takie jak dane pozwanego oraz nazwa spornej domeny internetowej.
Klauzula arbitrażowa – kluczowy element postępowania arbitrażowego
Podpisanie klauzuli arbitrażowej przez obie strony jest warunkiem koniecznym do wszczęcia postępowania.
Co się dzieje, jeśli jedna ze stron jej nie podpisze?
W takim przypadku skutkuje on rozwiązaniem umowy na korzystanie z danej domeny w ciągu trzech miesięcy.
Kolejne kroki: pozew i odpowiedź
Jeśli strony zgodzą się na arbitraż i podpiszą klauzulę arbitrażową, powód ma 14 dni na wniesienie pozwu oraz wniesienie stosownej opłaty. Po otrzymaniu pozwu pozwany ma natomiast 7 dni na przedstawienie swojej odpowiedzi.
Arbitrzy – kto rozstrzyga spór?
Postępowanie arbitrażowe prowadzą bezstronni arbitrzy. Sprawy mogą być rozstrzygane przez jednego arbitra lub zespół trzech arbitrów. Liczbę arbitrów ustalają strony postępowania. Arbitrzy są wybierani z oficjalnej listy, co gwarantuje profesjonalizm i obiektywność.
Charakter i skutki wyroku
Wyrok Sądu Polubownego lub ugoda przed nim zawarta, po zatwierdzeniu przez sąd powszechny i nadaniu klauzuli wykonalności, ma taką samą moc prawną jak wyrok sądu powszechnego. Na tej podstawie można wypowiedzieć umowę z NASK o utrzymanie domeny bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Kluczowe informacje o postępowaniu arbitrażowym i danych właścicieli domen
Gdzie szukać informacji o właścicielach domen?
Dane dotyczące domen oraz ich właścicieli są dostępne w bazie danych WHOIS: https://www.dns.pl/whois. Można tam znaleźć szczegółowe informacje na temat domeny, jej właściciela oraz podmiotu, który dokonał rejestracji.
Jednak dane osobowe właścicieli domen są utajnione. Aby je uzyskać, należy złożyć wniosek do NASK lub innego dostawcy rejestru domen internetowych. Taki wniosek musi być odpowiednio uzasadniony.
Koszty postępowania arbitrażowego
Postępowanie arbitrażowe przed Sądem Polubownym wiąże się z określonymi kosztami:
Opłata kancelaryjna |
400 zł |
Kosz wpisu od pozwu |
|
1 arbiter |
3000 zł |
3 arbitrów |
6000 zł |
Zalety postępowania arbitrażowego
Szybkość
|
Arbitraż to jedno z najszybszych rozwiązań sporów. Średni czas rozpatrzenia sprawy wynosi około 156 dni, co jest znacząco krótszym okresem w porównaniu z tradycyjnym sądem. |
Uproszczona procedura
|
Postępowanie arbitrażowe cechuje odformalizowana struktura i mniejsze koszty w porównaniu z procesem sądowym. |
Profesjonalizm i poufność
|
Arbitrzy to specjaliści z doświadczeniem w zakresie domen internetowych, co gwarantuje wysoką jakość rozstrzygnięć. Dodatkowo całe postępowanie odbywa się w pełnej poufności, chroniąc interesy stron. |
Podsumowanie
Przebieg postępowania arbitrażowego
- Uzyskanie danych identyfikujących właściciela domeny – wniosek do NASK lub właściwego dostawcy rejestru.
- Złożenie informacji o zamiarze wszczęcia postępowania – formalny pierwszy krok.
- Uiszczenie opłaty kancelaryjnej – 400 zł.
- Podpisanie klauzuli arbitrażowej – warunek konieczny do dalszych działań.
- Uiszczenie opłaty od pozwu – zgodnie z wybraną liczbą arbitrów.
- Wniesienie pozwu – w terminie określonym w Regulaminie.
- Wyznaczenie arbitrów – na podstawie listy.
- Właściwe rozpatrzenie sprawy – analiza dokumentacji i argumentów stron.
- Wydanie wyroku – ostateczne rozstrzygnięcie.
Sąd Arbitrażu przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie
Jak działa Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie?
Obok Sądu Arbitrażowego przy PIIT jednym z kluczowych podmiotów rozstrzygającym spory domenowe jest Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej (SAKIG) w Warszawie. Postępowania w tym sądzie regulowane są przez Regulamin SAKIG: https://sakig.pl/wp-content/uploads/2024/12/Regulamin-Arbitrazowy-SA-KIG-2025.pdf.
Kto może wszcząć postępowanie?
Złożenie wniosku do SAKIG może wnieść każda osoba fizyczna lub prawna, której prawa do znaku towarowego, handlowego czy nazwy zostały naruszone.
O czym rozstrzyga sąd?
Sąd Arbitrażowy zajmuje się głównie sporami dotyczącymi naruszeń:
- znaków towarowych,
- zasad konkurencji, w tym mylącego oznaczenia firmy lub produktu,
- ograniczenia dostępu do rynku,
- praw dot. nazwy przedsiębiorstwa lub dóbr osobistych.
Mediacja jako pierwszy krok rozwiązania sporu domenowego
Zanim dojdzie do arbitrażu przed SAKIG, strony mogą skorzystać z mediacji – mniej formalnej i jeszczeszybszej formy rozwiązywania sporu.
Mediację prowadzi jeden z mediatorów wyznaczony przez Prezesa SAKIG.
Spotkania mogą odbywać się osobno z każdą ze stron lub wspólnie, jeśli obie strony wyrażą na to zgodę.
Mediacja może zakończyć się zawarciem ugody, co pozwala uniknąć dłuższego postępowania arbitrażowego.
Jak przebiega arbitraż przed SAKIG?
Poniższa lista przedstawia poszczególne etapy postępowania arbitrażowego przed SAKIG:
- Wniesienie opłaty rejestracyjnej i zgłoszenie wniosku – opłata wynosi podobnie jak w Sądu Polubownego PIIT 400 zł.
- Podpisanie klauzuli arbitrażowej – kluczowy etap umożliwiający dalsze postępowanie.
- Wybór arbitrów – strony wybierają arbitrów z oficjalnej listy, ale za zgodą obu stron można wybrać arbitra spoza niej.
- Rozprawa – spór jest rozstrzygany podczas rozprawy, a w razie potrzeby przesłuchiwani są świadkowie, strony oraz biegli.
- Wyrok – może zostać dostarczony w formie elektronicznej i jest wiążący zarówno dla stron, jak i dla rejestru domen prowadzonego przez NASK.
Co, jeśli jedna ze stron nie podpisze klauzuli arbitrażowej?
Brak podpisania klauzuli przez którąkolwiek ze stron skutkuje zakończeniem postępowania. Sekretarz Generalny Sądu odnotowuje taki fakt w aktach sprawy, jednocześnie oznacza ono jej formalne zakończenie.
Informacje o właścicielach domen
Dane właścicieli domen można znaleźć w publicznej bazie WHOIS prowadzonej przez NASK https://www.dns.pl/whois. Dane osobowe w niej są utajnione – ich ujawnienie wymaga złożenia formalnego wniosku do NASK lub odpowiedniego rejestru domen.
Koszty postępowania
Opłata rejestracyjna |
400 zł |
Kosz wpisu od pozwu |
|
1 arbiter |
3000 zł |
3 arbitrów |
6000 zł |
Ile trwa postępowanie?
Postępowanie arbitrażowe przed SAKIG zazwyczaj trwa od około 6 do 9 miesięcy, choć regulamin przewiduje możliwość zakończenia sprawy w ciągu 30 dni od powołania zespołu orzekającego. To rozwiązanie znacznie szybsze niż tradycyjne postępowanie sądowe.
Podsumowanie procesu
- Uzyskanie danych identyfikujących właściciela domeny.
- Złożenie informacji o zamiarze wniesienia pozwu.
- Uiszczenie opłaty rejestracyjnej.
- Podpisanie klauzuli arbitrażowej.
- Wniesienie pozwu i opłaty arbitrażowej.
- Złożenie odpowiedzi na pozew.
- Wyznaczenie arbitrów.
- Rozpatrzenie sporu na rozprawie.
- Wydanie wyroku.
- Wyroki i ugody są wiążące dla stron oraz rejestru NASK.
Czeski Sąd Arbitrażowy w Pradze
Jak działa sąd do rozpatrywania sporów z zakresu domen „eu.”
Sądem rozpatrującym naruszenia domen z końcówką „.eu” jest światowe centrum rozwiązywania sporów domenowych przy czeskim Sądzie Arbitrażowym w Pradze. Działa on za pośrednictwem platformy .eu ADR ( http://www.adr.eu).
Postępowania arbitrażowe przed tym Sądem są prowadzone na podstawie Regulaminu: http://eu.adr.eu/adr/adr_rules/index.php oraz Rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady nr 733/2002 z dnia 22 kwietnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie domeny najwyższego poziomu .eu oraz Rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 874/2004 z dnia 28 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia reguł porządku publicznego dotyczącego wprowadzenia w życie i funkcji domeny najwyższego poziomu. eu oraz zasady regulujące rejestrację.
Podmiot wszczynający postępowanie
Podmiotem uprawnionym do wniesienia skargi jest osoba fizyczna lub prawna pierwotnie posiadająca prawo do danej domeny. Skarga może zostać złożona w przypadku, gdy nazwa domeny została zarejestrowana bezprawnie, bez uzasadnionego interesu w jej użyciu lub gdy rejestracji dokonano w złej wierze.
Postępowanie przed Sądem mogą wszcząć nie tylko obywatele Unii Europejskiej, ale również osoby z krajów trzecich. Jednak w takich przypadkach będą one mogły domagać się jedynie unieważnienia spornej nazwy domeny, bez możliwości jej przeniesienia na pierwotnie uprawnionego do tej nazwy.
Przedmiot postępowania.
Postępowanie może zostać wszczęte, jeśli nazwa domeny jest identyczna lub łudząco podobna do nazwy chronionej prawem krajowym lub wspólnotowym. Dotyczy to sytuacji, w których domena została zarejestrowana bezprawnie lub bez uzasadnionego interesu. Postępowanie obejmuje również przypadki, gdy domena została zarejestrowana lub jest wykorzystywana w złej wierze.
Uczestnictwo w postępowaniu
Właściciel nazwy domeny, wobec którego wnoszona jest skarga, jest zobowiązany wziąć udział w postępowaniu.
Brak wniesienia odpowiedzi na skargę może stanowić o uznaniu roszczeń skarżącego.
Przebieg postępowania
Postępowanie toczy się w formie elektronicznej za pośrednictwem ADR.eu: http://eu.adr.eu/index.php?lang=en. Strony nie muszą stawiać się osobiście przed Sądem Arbitrażowym w Pradze.
Wszczęcie postępowania następuje w momencie złożenia do Sądu skargi. Składa się ją w formie elektronicznej. Skarżący musi także wnieś opłatę arbitrażową.
Po wszczęciu postępowania, rejestr, w którym jest zarejestrowana sporna domena zawiesza nazwę domeny aż do czasu zakończenia postępowania.
Właściciel nazwy domeny, wobec którego wniesiono skargę, jest zobowiązany wziąć udział w postępowaniu.
Spory przed Sądem rozstrzygają arbitrzy wpisani na listę arbitrów. Skład zespołu orzekającego może być jednoosobowy lub trzyosobowy, w zależności od wyboru stron. Jeśli sprawę rozstrzyga jeden arbiter, zostaje on wyznaczony przez Sąd z listy arbitrów. W przypadku składu trzyosobowego strony przedstawiają listę proponowanych arbitrów w celu wybrania jednego członka zespołu orzekającego.
Zgodnie z Regulaminem Sądu, postępowanie nie opiera się na przesłuchaniach świadków, lecz na dokumentach złożonych drogą elektroniczną oraz pisemnych dowodach potwierdzających twierdzenia stron. Przesłuchanie może jednak zostać przeprowadzone, jeśli skład orzekający podejmie taką decyzję.
O wszelkich zmianach w postępowaniu oraz wydaniu decyzji strony są informowane za pośrednictwem poczty elektronicznej.
Charakter i skutki decyzji
Decyzja Sądu jest wiążąca zarówno dla stron, jak i dla Rejestru EURid, odpowiedzialnego za rejestrację nazw domen „eu.”. W przypadku korzystnej dla skarżącego decyzji Rejestr EURid ma obowiązek wycofać nazwę domeny i przenieść ją na skarżącego.
Treść decyzji jest wdrażana przez Rejestr EURid, chyba że w ciągu 30 dni od jej wydania zostanie wszczęte postępowanie sądowe.Skąd wziąć dane o właścicielu nazwy domeny
Aby złożyć skargę, konieczne jest posiadanie danych osobowych podmiotu, który narusza nazwę domeny. System WHOIS umożliwia dostęp do danych identyfikacyjnych podmiotu, wobec którego będzie wniesiona skarga. WHOIS, prowadzony przez EURid, stanowi bazę nazw domen .eu. Jeśli w systemie WHOIS znajduje się jedynie adres e-mail, oznacza to, że właścicielem domeny jest osoba fizyczna. Aby uzyskać jej dane osobowe, należy złożyć wniosek do EURid o ujawnienie danych, korzystając z formularza dostępnego na stronie internetowej: http://www.eurid.eu/en/eu-domain-names/disputes/contact-domain-name-holder.
Opłaty w postępowaniu
Całkowity koszt postępowania przed Sądem zależy od liczby spornych domen, liczby arbitrów rozpoznających sprawę oraz możliwości zmiany języka postępowania.
1 arbiter |
1300 EUR |
3 arbitrów |
3100 EUR |
Zalety postępowania
- Forma elektroniczna – postępowanie odbywa się w pełni elektronicznie, co eliminuje konieczność osobistego stawiennictwa przed Sądem.
- Brak ograniczeń językowych – spór może być prowadzony w dowolnym języku państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w tym również w języku polskim.
- Krótki czas trwania – postępowanie w sprawach dotyczących domen trwa szacunkowo od 3 do 4 miesięcy – od momentu złożenia pozwu do wydania decyzji przez Sąd Arbitrażowy w Pradze.
Przebieg postępowania
- Założenie konta na platformie .eu ADR;
- Uzyskanie danych identyfikujących właściciela domeny;
- Wniesienie skargi drogą elektroniczną;
- Uiszczenie opłaty arbitrażowej;
- Złożenie odpowiedzi na skargę;
- Wyznaczenie arbitrów;
- Rozpatrzenie sporu;
- Wydanie decyzji;
- Wdrożenie treści decyzji do rejestru.
Centrum Arbitrażu i Mediacji przy WIPO w Genewie
Centrum Arbitrażu i Mediacji przy Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) w Genewie to uznany ośrodek zajmujący się rozstrzyganiem sporów dotyczących domen internetowych. WIPO specjalizuje się w sporach dotyczących nadużyć przy rejestracji domen w takich końcówkach jak „.com”, „.net”, „.org” czy nawet „.pl” (w określonych przypadkach).
Jak działa procedura rozstrzygania sporów o domeny?
- Zbieranie informacji o właścicielu domenySprawdź dane właściciela domeny w systemie WHOIS
- Złożenie skargi za pośrednictwem formularza
- Wniesienie opłaty za postępowanie
1-5 domen |
1 arbiter = 1500 USD |
3 arbitrw = 4000 USD |
6-10 omen |
1 arbiter = 2000 USD |
3 arbitrów = 5000 USD |
- Odpowiedź na skargę właściciela domeny – 20 dni na odpowiedź. Jeśli nie odpowie, sprawa toczy się dalej tylko na podstawie samej skargi.
- Rozstrzygnięcie sprawy – panel arbitrów analizuje sprawę i wydaje decyzję, która jest wiążąca. Może ona skutkować przeniesieniem domeny na skarżącego lub jej unieważnieniem.
- Wdrożenie decyzji – zmiana w rejestrze
Dlaczego warto skorzystać z WIPO?
- Szybkość – postępowanie trwa zazwyczaj do 60 dni
- Oszczędność – koszty są niższe niż przy standardowym procesie sądowym
- Prostota – cała procedura odbywa się w formie online, bez potrzeby osobistego udziału.
Kiedy WIPO może pomóc?
- Jeśli domena została zarejestrowana i jest używana w złej wierze, np.:
- Dla odsprzedaży po zawyżonej cenie,
- Aby zablokować korzystanie ze znaku towarowego,
- W celu wprowadzenia użytkowników w błąd (np. podszywanie się pod markę skarżącego).
Statysytki
W 2017 roku do WIPO wpłynęło aż 3 073 skarg dotyczących 6 370 domen.
Podsumowanie
Schemat podstępowania
- Uzyskanie danych identyfikujących właściciela domeny;
- Wniesienie skargi
- Uiszczenie opłaty;
- Wniesienie odpowiedzi a skargę;
- Rozpatrzenie sporu;
- Wydanie decyzji;
- Wdrożenie treści decyzji do właściwego rejestru.